Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν πλέον αποκτήσει μεγάλη σημασία ως μέσο επίτευξης του ευρωπαϊκού στόχου για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030, διατηρώντας παράλληλα την ενεργειακή ασφάλεια (European Green Deal 2019).
Η αιολική ενέργεια έχει αναδειχθεί ως μία από τις πιο δελεαστικές καθαρές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η αξιοποίηση της αιολικής ενέργειας δύναται να πραγματοποιηθεί μέσω χερσαίων ή υπεράκτιων ανεμογεννητριών.
Η χερσαία αιολική ενέργεια ξεκίνησε να εγκαθίσταται μαζικά κατά τη δεκαετία του 1980 και έκτοτε γνώρισε ραγδαία αύξηση με την παγκόσμια παραγωγή να ξεπερνά τις 1,5 εκατομμύρια GWh το 2021 (IRENA Renewable energy statistics 2021).
Η υπεράκτια παραγωγή ενέργειας ξεκίνησε αρκετά χρόνια αργότερα, αλλά αναπτύσσεται ταχύτατα με την παγκόσμια παραγωγή να είναι περίπου 140.000 GWh το 2021 (IRENA Renewable energy statistics 2021).
Μέχρι το 2030, η ΕΕ έχει στόχο να επενδύσει περίπου 20 δισεκατομμύρια ευρώ στην αγορά της αιολικής ενέργειας, εκ των οποίων το 60% θα κατευθυνθεί προς την υπεράκτια αιολική ενέργεια.
Συγκεκριμένα, μέχρι το 2030, η Ελλάδα στοχεύει να καλύψει τουλάχιστον το 35% της συνολικής της κατανάλωσης ενέργειας με ανανεώσιμες πηγές, με την υπεράκτια αιολική ενέργεια να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην επίτευξη αυτού του στόχου.
Mάλιστα, στόχος της Ελλάδας είναι να εγκαταστήσει περίπου 10-12 υπεράκτια αιολικά πάρκα μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Σε αντίθεση με τις αντίστοιχες χερσαίες ανεμογεννήτριες, οι υπεράκτιες ανεμογεννήτριες αξιοποιούν ισχυρότερους και πιο σταθερούς ανέμους, προσφέροντας υψηλότερη και πιο αξιόπιστη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Το Αιγαίο μπορεί να προσφέρει ιδανικές συνθήκες για υπεράκτια αιολικά πάρκα, τα οποία μπορούν να εκμεταλλευτούν πλήρως τις δυνατότητες αυτών των ανέμων, παρέχοντας μια σταθερή πηγή καθαρής ενέργειας.
Παρόλο που τα υπεράκτια αιολικά πάρκα είναι ένα πολλά υποσχόμενο μέσο για την παραγωγή ενέργειας, αποτελούν μια δύσκολη πρακτική.
Οι εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων, οι διαδικασίες αδειοδότησης και η εμπλοκή των ενδιαφερομένων μερών αποτελούν κρίσιμες πτυχές της ανάπτυξης τέτοιων έργων.
Επιπλέον, η διασφάλιση της υπεύθυνης διαχείρισης των θαλάσσιων οικοσυστημάτων είναι ζωτικής σημασίας.
Τέλος, ο σχεδιασμός αιολικών πάρκων στο Αιγαίο θέτει προκλήσεις όσον αφορά τις διαδρομές των επιβατηγών πλοίων (ιδίως στην περιοχή των Κυκλάδων), καθώς και τη στατική αξιοπιστία της θεμελίωσης των ανεμογεννητριών.
Διάφοροι τύποι θεμελίωσης ανεμογεννητριών έχουν αναπτυχθεί και μελετηθεί από τη γεωτεχνική επιστημονική κοινότητα, με στόχο την εύρεση της βέλτιστης τεχνοοικονομικά λύσης, λαμβάνοντας υπόψιν τις εδαφικές συνθήκες και το βάθος της θάλασσας (Σχ. 2).
Η πλειονότητα των υφιστάμενων υπεράκτιων ανεμογεννητριών φέρουν θεμελιώσεις σταθερής έδρασης.
Οι κύριοι τύποι θεμελιώσεων σταθερής έδρασης είναι τύπου gravity base, τύπου monopile, τύπου jacket και τύπου tripod.
Αυτοί οι τύποι θεμελιώσεων ενδείκνυνται για βάθη υδάτων μικρότερα των 50m.
Παρόλα αυτά, το σημαντικότερο αιολικό δυναμικό βρίσκεται σε μεγάλα θαλάσσια βάθη και είναι δυσπρόσιτο από τις ανεμογεννήτριες σταθερής έδρασης.
Ιδιαίτερα στην Ευρώπη, το 80% της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας βρίσκεται σε βάθη μεγαλύτερα των 50 μέτρων (Floating Offshore Wind: Market and Technology Review June 2015).
Πράγματι, το βάθος του Αιγαίου φτάνει περίπου τα 4,7 χιλιόμετρα.
Ως αποτέλεσμα, τα τελευταία 10 χρόνια, το ενδιαφέρον για τις πλωτές υπεράκτιες ανεμογεννήτριες έχει αυξηθεί σημαντικά.
Σε αυτήν την περίπτωση, η ανεμογεννήτρια εδράζεται επί πλωτής κατασκευής η οποία διατηρείται επί τοποθεσίας μέσω ενός συστήματος αγκύρωσης.
Οι πιο συνήθεις τύποι πλωτήρων είναι τύπου Tension Leg Platform (TLP), τύπου Semisubmersible και τύπου SPAR.
Περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τους τύπους θεμελίωσης υπεράκτιων ανεμογεννητριών μπορείτε να βρείτε στην επιστημονική δημοσίευση των Wu et al. (2019).
Το ταξίδι της Ελλάδας στην υπεράκτια αιολική ενέργεια βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο, αλλά η δέσμευση της χώρας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι ακλόνητη.
Με υποστηρικτικές πολιτικές, τεχνολογικές εξελίξεις και συνεργασίες με ηγέτες του κλάδου, η Ελλάδα είναι έτοιμη να γίνει ένας εξέχων παίκτης στον παγκόσμιο τομέα της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας.
Η Synenergy Advisors φιλοδοξεί να συμμετέχει σε αυτόν τον τομέα, ακολουθώντας πάντα τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις.
